Nanopartikels zijn zeer kleine deeltjes plastiek met afmetingen van minder dan 100 nanometer, die een groeiende zorg voor het milieu en de menselijke gezondheid betekenen. Hoewel ze onzichtbaar zijn voor het blote oog, hebben nano-plastics het potentieel om schadelijke effecten te hebben op alle ecosystemen en alle levende organismen waaronder de mens.
Een nanometer (nm) is 10⁻⁹ meter, wat een duizendste van een micrometer is, of een miljardste van een meter. Nano-plastics kunnen gemakkelijk worden verspreid in waterlichamen, bodems en de atmosfeer. Eenmaal vrijgegeven, kunnen ze langdurig aanwezig blijven in het milieu en een breed scala aan ecosystemen aantasten.
Nano-plastics kunnen gevaarlijke chemicaliën absorberen en aan hun oppervlakte binden, zoals zware metalen en persistente organische verontreinigende stoffen (POP's). Deze verontreinigende stoffen kunnen afkomstig zijn van verschillende bronnen, waaronder industriële lozingen, landbouwchemicaliën en verontreinigd afvalwater. Wanneer nano-plastics deze verontreinigende stoffen absorberen, fungeren ze als dragers en verspreiders van giftige stoffen in het milieu. Ze kunnen pathogene microben herbergen en andere verontreinigende stoffen opnemen, zoals zware metalen, koper, vanadium, kwik, lood... . Als we dat microplastic doorslikken, slikken we ook een kleine dosis van een andere schadelijke chemische stof in. Deze stoffen kunnen dan hormoonversterkende of kankerverwekkende eigenschappen hebben.
Het vermijden van blootstelling aan nano-deeltjes is niet eenvoudig, gezien ze vrijwel overal aanwezig zijn in onze omgeving. Hier zijn enkele tips om de blootstelling aan nano-deeltjes te minimaliseren en de mogelijke gezondheidsrisico's te verminderen:
1. Kies voor natuurlijke en biologische producten:
Probeer producten te gebruiken die geen nano-deeltjes bevatten, vooral in cosmetica, tandpasta, zonnebrandcrème en huishoudelijke schoonmaakmiddelen. Kijk naar labels en vermijd producten die ingrediënten bevatten zoals "nano", "ultrafijn" of "nanoscale".
Voedsel kan ook besmet raken met secundaire microplasticdeeltjes tijdens de productie en via de verpakking. Vandaar zoveel mogelijk vers, onverpakte bio voeding consumeren.
Lees de etiketten aandachtig en zoek naar woorden die duiden op het gebruik van nano-deeltjes.Vermijd producten met ingrediënten zoals:
- Polyethyleen, afgekort PE
- Polypropyleen, afgekort PP
- Polyethyleentereftalaat, een vorm van polyester, afgekort PET of PETE
- Polymethylmethacrylaat, afgekort PMMA
- Nylon
2. Gebruik beschermende uitrusting:
Als je in een omgeving werkt waar veel nano-deeltjes aanwezig kunnen zijn, zoals in laboratoria of industriële locaties, zorg dan voor het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen zoals maskers, handschoenen en veiligheidsbrillen.
3. Vermijd roken en passief roken:
Roken kan leiden tot de vorming van nano-deeltjes in de lucht, vooral in binnenomgevingen. Vermijd roken en blootstelling aan passief roken om de inademing van deze deeltjes te voorkomen.
4. Luchtkwaliteit binnenshuis verbeteren:
Opvallend is dat 39% van de stofdeeltjes in huis, bestaat uit microplastics. U kunt dat aantal verminderen door uw huis zo fris en schoon mogelijk te houden door minimaal één keer per week te stofzuigen en af te stoffen. Kies voor harde vloeren in plaats van tapijt, omdat tapijt grotere hoeveelheden microplastics in de lucht vrijgeeft. Zorg voor een goede ventilatie in huis om de concentraties van nano-deeltjes en andere verontreinigingen in de binnenlucht te verminderen.Gebruik luchtfilters en gebruik geen chemische luchtverfrissers en andere producten die chemische verontreinigingen kunnen veroorzaken.
5. Drink schoon water:
Drink bronwater uit glazen flessen ipv plastieken verpakkingen.
6. Eet en leef gezond en evenwichtig:
Door te kiezen voor een gevarieerd dieet met veel Bio fruit, Bio groenten en eiwitten, kan je je immuunsysteem versterken en je lichaam helpen om potentiële schadelijke stoffen, waaronder nano-deeltjes, effectiever te bestrijden. Blijf in beweging en hou uw stressniveau onder controle.
7. Vis en zeevruchten:
De meeste microplastics vinden via vis en zeevruchten hun weg naar onze voedselketens. De deeltjes die waterdieren consumeren, komen in hun ingewanden terecht, maar worden weer uitgescheiden. Daarom stapelen microplastics, in tegenstelling tot andere stoffen zoals kwik en zware metalen, zich niet op in de loop van de tijd. Omdat visdarmen niet vaak worden geconsumeerd, worden plasticdeeltjes die door vissen worden ingenomen, niet als een direct risico voor de menselijke gezondheid beschouwd. Zeedieren die zich met een filter voeden, zoals mosselen, oesters en krabben, waarvan we het spijsverteringskanaal wel consumeren, kunnen wel aanzienlijke hoeveelheden microplastic ophopen en doorgeven aan de mens. Het is aangeraden deze vissoorten met mate te consumeren:
- Weekdieren
- Garnaal
- Kreeft
- Krab
- Sint-jakobsschelpen
- Kokkels
- Oesters
- Mosselen
8. Warm je eten niet op in plastic in de magnetron:
Plastic en magnetrons gaan niet samen. Dit is ook geldig als het plastic bakje het etiket ‘magnetronbestendig’ draagt. Magnetronbestendig betekent dat het bakje niet smelt in de magnetron, het betekent niet dat er geen chemicaliën in uw voedsel terechtkomen. Naast de accumulatie van plastiekdeeltjes heeft opwarmen door het vrijkomen van ftalaat ook een hormoonverstorende werking en kan leiden tot oestrogenisme.
Conclusie:
Net als vissen accumuleert ons lichaam geen microplastics. Meer dan 90% van de ingenomen microplasticdeeltjes kunnen via onze ontlasting worden geëlimineerd. Maar ondanks dat ze slechts korte tijd in contact komen met ons lichaam, kunnen microplastics nadelige gezondheidseffecten veroorzaken door de sterke binding met zware metalen. Het binnenkrijgen van microplastic deeltjes kan leiden tot negatieve gezondheidseffecten, zoals ontstekingsreacties, toxiciteit als gevolg van de chemicaliën die daarin aanwezig zijn en de verstoring van het darmmicrobioom.
