We leven in een maatschappij die ons voortdurend uitnodigt of liever dwingt om normaal te zijn. Normaal doen. Normaal functioneren. Normaal reageren. Maar wat betekent dat eigenlijk: normaal?
Volgens arts en trauma-expert Gabor Maté is “normaal” vaak niet meer dan wat wij hebben geleerd te verdragen. We passen ons aan om erbij te horen, om gezien te worden, om conflicten te vermijden, om te overleven. En die aanpassing begint vroeg. Nog voor we taal hadden, voelden we al aan wat er van ons werd verwacht en wat niet.
We leerden lief te zijn in plaats van boos. Stil in plaats van aanwezig. Braaf in plaats van echt.
En elke keer dat we onze ware gevoelens, behoeften of grenzen onderdrukten om te blijven functioneren binnen het systeem, raakten we een stukje verder verwijderd van onszelf.
Wat dat doet met ons lichaam, is grootser dan we vaak beseffen.
Vanuit de klinische psycho-neuro-immunologie (KPNI) weten we dat het lichaam geen onderscheid maakt tussen een fysieke aanval en een emotioneel conflict. Telkens wanneer jij je moet aanpassen ten koste van je innerlijke waarheid, ontstaat er een conflict tussen de ‘tekst’ en de ‘context’. Dat is de kern van het zogeheten tekstmodel binnen de PNI.
De tekst staat voor wie jij werkelijk bent: je aangeboren identiteit, je behoeften, verlangens, biologische ritmes en waarheid. De context is de omgeving die verwachtingen oplegt: het gezin, het schoolsysteem, de cultuur, de samenleving.
Wanneer die twee botsen, wanneer jij je voortdurend moet aanpassen aan een context die jouw innerlijke tekst niet verdraagt ontstaat er stress, spanning, verstoring.
Je brein registreert dat conflict als een bedreiging. Het activeert je stressas. Je bijnieren gaan cortisol produceren. Je darmwand verliest zijn integriteit. Je insulinegevoeligheid daalt. Je immuunsysteem raakt verstoord. En op termijn vertaalt dit zich in symptomen: vermoeidheid, pijn, ontsteking, hormonale disbalans, burn-out, auto-immuniteit, depressieve gevoelens.
Je lichaam protesteert niet omdat het kapot is. Het protesteert omdat jij bent afgedwaald van wie je bent. Gezondheid is dus niet het vermogen om je aan te passen aan wat buiten je ligt, maar om trouw te blijven aan wat binnenin je leeft. Echte gezondheid betekent: jezelf toe-eigenen. Je grenzen voelen. Je emoties erkennen. Je waarheid spreken.
Niet omdat het moet, maar omdat het mag. Daarom is herstel geen puur lichamelijk proces, maar een herinneringsproces. Herinneren wie je was vóór je leerde wie je moest zijn. Herinneren wat jou vreugde gaf, wat je raakte, wat je verlangde. Herinneren hoe het voelt om gewoon en volledig jezelf te zijn.
Dat vraagt moed. Want jezelf zijn in een wereld die je constant zegt dat je anders moet zijn, is een daad van kracht. Maar het is ook de weg naar rust. Naar veerkracht. Naar vitaliteit.
Want elke keer dat jij kiest om niet langer te passen in wat anderen verwachten, maar te volgen wat jouw lichaam en ziel je influisteren, komt je systeem tot rust. Dan zakt je cortisol. Dan kalmeert je zenuwstelsel. Dan ontspant je spijsvertering. Dan krijg je weer energie. En vooral: dan kom jij thuis. In jezelf.
Je hoeft niet langer normaal te zijn. Je mag weer echt worden.
