Onze hersenen verbruiken enorm veel energie en zuurstof. Astrocyten, een type ondersteunende cel in de hersenen, helpen bij het opruimen van afvalstoffen zoals koolstofdioxide (CO₂) en het verzorgen van de neuronen. Maar bij ontstekingen in de hersenen, zoals na een trauma, infectie of zelfs door sociale stress, kunnen astrocyten overactief worden. Dit proces noemen we reactieve astrogliose.
De rol van suiker, ontsteking en dementie
Bij een hersenontsteking krijgen astrocyten een soort keuze: ze kunnen ontsteking bevorderen (A1), wat leidt tot verdere schade en littekenvorming in de hersenen, of ze kunnen helpen bij herstel (A2). Het eten van te veel suiker zorgt ervoor dat astrocyten in de A1-modus komen, wat de ontsteking verergert en de schade aan de hersenen verhoogt.
Deze ontstekingsreacties spelen ook een grote rol bij dementie en andere neurodegeneratieve ziekten, zoals Alzheimer. Bij deze ziektes hopen schadelijke eiwitten, zoals amyloïde plaques, zich op in de hersenen, wat de schade aan zenuwcellen verergert. Als astrocyten in de A1-modus zitten, wordt dit proces nog erger, en de hersenen kunnen zichzelf niet meer goed herstellen. Het gevolg: een versnelde achteruitgang van het geheugen en de hersenfunctie.
De kracht van een ketogene status bij hersenherstel en dementie
Om het herstel te bevorderen en schade door neurodegeneratieve ziekten te beperken, is het belangrijk om astrocyten in de A2-modus te krijgen. Dit kan door de suikerinname te verlagen en de bloedsuikerspiegel onder controle te houden. Te veel suiker kan de ontsteking verergeren en de opbouw van schadelijke eiwitten, die kenmerkend zijn voor dementie, versnellen.
Een ketogene status (weinig koolhydraten, veel gezonde vetten) blijkt veelbelovend te zijn. Dit dieet verlaagt de suikerinname, vermindert ontsteking en helpt de hersenen om vetten (in plaats van suiker) als energiebron te gebruiken. Dit proces kan astrocyten helpen om naar de A2-modus over te schakelen, wat betekent dat ze de hersenen helpen herstellen in plaats van verder te beschadigen. Bij mensen met dementie kan dit de afbraak van hersencellen vertragen en mogelijk helpen om schadelijke eiwitten op te ruimen.
Conclusie: Waarom minder suiker belangrijk is voor de hersenen
Door de bloedsuikerspiegel te verlagen en de hersenen te voorzien van gezonde vetten, kunnen we de astrocyten helpen om de hersenen te beschermen en te herstellen, in plaats van ze verder te beschadigen. Minder suiker betekent minder ontsteking, een lagere kans op schadelijke eiwitophopingen, en een betere kans op herstel bij hersenschade én neurodegeneratieve ziekten zoals dementie.